Testosteron is een van de meest bekende menselijke hormonen. In de volksmond heet het vaak het mannenhormoon, dit geeft echter een vertekend beeld, ook vrouwen produceren namelijk van nature testosteron, zij het in mindere mate. Testosteron, oftewel androgeen, is het belangrijkste mannelijk geslachtshormoon en het vervuld een belangrijke functie in het menselijk lichaam. Het kan dus belangrijk zijn om te achterhalen hoe je zelf het gehalte aan testosteron kan verhogen. Zo is het (mede) verantwoordelijk voor typische mannelijk, fysieke kenmerken zoals de baardgroei, kaalheid en het zorgt voor de aandrang naar intimiteit. Dit hormoon heeft ook een aantal minder positieve eigenschappen, zo reguleert het ook de agressie, concentratie en het zelfvertrouwen. Mensen met een grotere hoeveelheid testosteron kennen vaker fysieke conflicten, zijn over het algemeen meer volhardend of zoals je wilt, koppig.
Testosteron verhogen en de rol van de geslachtsklieren
Testosteron wordt in het menselijk lichaam geproduceerd door de gonaden, dit zijn de mannelijke geslachtsklieren. De bijnieren produceren daarnaast ook testosteron, zij het in mindere mate dan de mannelijke geslachtsklieren. Zoals gezegd produceert ook het vrouwenlichaam testosteron. Ook hier vindt de productie plaats in de gonaden. Uiteraard hebben vrouwen geen mannelijke geslachtsklieren maar vindt de productie plaats in de eierstokken of ovaria. Deze productie is echter zeer beperkt, vrouwen zijn voor hun testosteronproductie voornamelijk afhankelijk van de productie van dit hormoon in de bijnieren.
De primaire functie van testosteron is bij mannen en vrouwen gelijk: het zorgt voor zin in seks. Een te grote hoeveelheid aan testosteron in het vrouwenlichaam kan echter wel een aantal nadelige gevolgen hebben:
- Toename van acne (jeugdpuistjes)
- De stem kan lager worden
- De spiermassa neemt toe in omvang
- Vergrote clitoris
- Een aanhoudend hoog testosteronniveau kan op termijn leiden tot onvruchtbaarheid.
Daar staat tegenover dat een te laag gehalte aan testosteron bij de man kan leiden tot erectieproblemen en gedragsveranderingen.
Testosteron verhogen, belangrijk voor mannen en vrouwen
Testosteron vervult dus een belangrijke functie, zowel bij mannen als vrouwen. Het is dus belangrijk om te weten op welke manieren dit verhoogd kan worden als je zelf merkt dat er in jouw situatie wellicht sprake is van een te laag gehalte aan testosteron. In de meeste gevallen merk je niet dat er sprake is van een geleidelijke achteruitgang van het testosterongehalte. Sterker nog, vanaf je dertigste loopt het testosterongehalte gestaag achteruit, gemiddeld met 1 procent per jaar.
Als je gezond leeft zal je daar in de regel weinig hinder van ondervinden. Heb e echter een ongezonde levensstijl, te weinig slapen, onregelmatig en ongezond eten bijvoorbeeld, dan kan het een stuk sneller gaan. Zo kan je last krijgen van een hoger vetgehalte, minder spieropbouw, een libido wat afneemt en kans op erectieproblemen. Door actief een bijdrage te leveren aan een gezondere levensstijl kan je het testosteron weer op peil brengen. Overigens kan het geen kwaad om van tijd tot tijd je testosterongehalte te laten meten bij de huisarts. Bij een gezond persoon zit de hoeveelheid testosteron in het bloed op een gemiddelde van 270 en 1.000 nanogram per deciliter. Als het niveau te hoog is kun je last krijgen van vervelende neven werkingen.
De vraag is dus hoe jezelf invloed kan uitoefenen op een gezonde hoeveelheid testosteron. We zetten een aantal eenvoudige tips op een rij.
Goed slapen: belangrijker dan je denkt!
Slapen is niet alleen noodzakelijk omdat het moet, je kan immers niet continu wakker blijven, voldoende slapen zorgt ook voor een optimaal functionerend lichaam! Zo kan een (chronisch) tekort aan slaap zorgen voor een aantal ongewenste en vervelende bijwerkingen:
Een goede nachtrust zorgt echter ook voor een optimale hormoonhuishouding. Op zich is dat logisch als je bedenkt dat je lichaam in slaapstand geen energie hoeft te verbruiken voor inspannende activiteiten. Uit onderzoeken is trouwens gebleken dat mensen die te weinig slaap kregen wel routinematige handelingen kunnen verrichten, maar van een grote stijging van het gehalte aan testosteron was geen sprake. Goed slapen om je testosteron op peil te houden is dus zeker geen fabel.
Een gezond ontbijt doet wonderen
Hoe verleidelijk het wellicht ook is om het ontbijt over te slaan (kost tijd toch), goed en gezond is het zeker niet. Sla je jouw ontbijt regelmatig over? Grote kans dat je vroeg of laat te maken krijgt met overgewicht. Naar mate je steeds vaker het ontbijt overslaat, stijgt de kans op een te forse gewichtstoename, tot 4.5 maal zo vaak. Alle reden dus om wel te ontbijten, al is het maar een beetje. Behalve de kans op zwaarlijvigheid is het chronisch overslaan van het ontbijt funest voor de testosteronproductie. Al heb je maar 10 – 15 kilo teveel aan lichaamsgewicht, dit zorgt wel voor een daling van de testosteronproductie met 10%. Jezelf fanatiek gaan uithongeren om het testosterongehalte op peil te brengen helpt niet echt: als je lichaam daardoor in de ‘hongersnood’ stand wordt gezet gaat ook de spiegel naar beneden.
Sporten is goed, zeker voor het testosteron!
Doe je aan sport? Vooral blijven doen, zeker als je dit in competitieverband beoefent. Het winnen van wedstrijden is positief voor de productie van testosteron. Het mag dan wel geen overwinnaarshormoon zijn, door de euforie maakt je lichaam extra testosteron aan, belangrijk dus om je sport serieus te nemen.
Suiker is funest
Suiker is een bron van snelwerkende energie voor het lichaam. Zeker op momenten dat er een (sportieve) prestatie geleverd moet worden kan een extra hoeveelheid glucose helpen. Een teveel aan suiker heeft echter ook een keerzijde. Voeding met veel suiker laat juist het gehalte aan testosteron dalen. Door een (te) grote hoeveelheid suiker in je lichaam neemt het gehalte aan tryglyceriden toe en neemt de hoeveelheid SHBG hormoon af. Dit laatste hormoon heeft juist een positieve wisselwerking op testosteron. Heb je te weinig SHBG in je lichaam dan neemt het testosterongehalte af.
Hoe er dus rekening mee dat je de aanbevolen hoeveelheid suiker per dag niet overschrijd. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid suiker is 90 gram. Hoe lekker die energy drankjes dan ook mogen zijn, uiteindelijk kosten ze meer dan ze opleveren. Daarnaast maakt suiker als energiebron je lichaam lui, het lichaam dient de energie uit de vetten die in je voeding zit te halen. Minder suiker nuttigen is dus per saldo beter.